مجموعه تخصصی صنعت عکاسی
خروجچگونگی کنترل سرعت شاتر
１- اصول اولیه‌ی سرعت شاتر
سرعت شاتر یکی از سه عملکرد کنترل نور پایه در یک دوربین است. دیافراگم، سرعت فیلم(یا ایزو) و سرعت شاتر با هم کار می‌کنند تا میزان نوری که به سنسور دیجیتال یا فیلم دوربین می‌رسد را تنظیم کنند. این المان‌ها، نوردهی(exposure) عکس شما را کنترل می‌کنند.
سرعت شاتر، مقدار زمانی که فیلم یا سنسور دیجیتال نسبت به نور، نوردهی می‌شود را کنترل می‌کند. درواقع، شاتر تعیین می‌کند که چه تصویری روی فیلم شما ثبت شود. شاتر، قطعه یا حائلی پلاستیکی و کوچک است که باز و بسته می‌شود تا اجازه دهد نور به فیلم وارد شود یا از ورود آن جلوگیری کند.
هنگامی‌که شما دکمه‌ی شاتر را فشار می‌دهید، شاتر باز می‌شود تا عکس بگیرد. سرعت شاتر، زمان باز ماندن شاتر را تعیین می‌کند.
- صدای شاتر
در دوربین‌های دارای نمایاب TTL(از طریق لنز)، دکمه‌ی شاتر هم‌چنین آینه‌ای را خارج از مسیر فیلم و حائل شاتر حرکت می‌دهد. همین حرکت حائل شاتر است و آینه است که هنگام عکاسی صدایی «کلیک-مانند» ایجاد می‌کند.
هرچه با دوربین و سرعت شاتر بیشتر آشنا شوید، تفاوت صدای «کلیک» مبتنی بر سرعت شاتر را بیشتر متوجه خواهید شد؛ برای مثال، یک سرعت شاتر سریع مانند 1/125ام ثانیه، بسیار سریع است و صدایی مانند «چریک» دارد؛ سرعت شاتری مانند 1/15ام ثانیه، بسیار آرام است و صدایش مانند «ک-ل-ی-ک» است.
به مرور، می‌توانید سرعت شاتر تقریبی هر دوربینی را از روی صدای شاتر آن تشخیص دهید.
２- اندازه‌گیری سرعت شاتر
وقتی که متوجه شدید سرعت شاتر چگونه کار می‌کند، باید چگونگی اندازه‌گیری آن‌را هم بدانید. اعدادی که روی خود دوربین مشاهده می‌کنید، با سرعت شاتر واقعی متفاوت هستند. در این قسمت توضیح می‌دهیم که این اعداد به چه معنا هستند.
- درک سرعت‌های شاتر روی دوربین
اندازه‌گیری سرعت شاتر نسبتاً ساده است. به‌طورکلی سرعت شاتر در بخش‌هایی از یک ثانیه اندازه‌گیری می‌شوند.
سرعت شاتر “5000” به این معنی‌ست که شاتر به‌مدت 1/5000ام ثانیه باز خواهد بود. سرعت شاتر 1 ثانیه و بیشتر، معمولاً با علامت «’» یا علامتی مشابه بعد از عدد نشان داده می‌شوند، یعنی مثلاً 16’ روی دوربین، نشان‌دهنده‌ی 16 ثانیه است.
حرف “B” اغلب برای نشان دادن تنظیمات ‘bulb’ است. یعنی تا زمانی که کلید دکمه‌ی شاتر را نگه دارید، شاتر باز خواهد ماند.
- سرعت شاتر آهسته
سرعت شاتر زمانی‌که آهسته‌تر از 1/60ام ثانیه باشد، «طولانی» یا «آهسته» خواهد بود(یادتان باشد که این سرعت شاتر روی دوربین با عنوان 60 نشان داده شده است).
این عدد ناشی از این واقعیت است که اغلب افراد، یک لنز استاندارد(بین 35mm و 70mm) را به مدت 1/60ام ثانیه یا کمتر می‌توانند ثابت نگه دارند.
اگر درحالی‌که دوربین را با دست نگه داشته‌اید عکس بگیرید و نوردهی طولانی‌تر از 1/60 شود، دوربین تکان خواهد خورد و عکس تار می‌شود.
این موضوع با اصطلاح «نوردهی طولانی» که معمولاً سرعت‌های شاتر بالای یک ثانیه اطلاق می‌شود متفاوت است.
- سرعت شاتر سریع
سرعت شاتر سریع معمولاً آن سرعت شاترهایی هستند که سریع‌تر از 1/500ام ثانیه هستند. این سرعت شاترها برای فریز کردن یا توقف حرکت، هنگام عکاسی از سوژه‌های سریع، برای ثبت تصویری واضح استفاده می‌شوند.
- قاعده‌ی شست برای نگه‌داشتن دوربین با دست
عکاسی بدون سه‌پایه بسیار راحت است و آن را عکاسی دستی می‌نامیم. بااین‌حال، هرچه لنز شما طولانی‌تر باشد، سرعت شاتر سریع‌تری نیاز دارید تا دوربین نلرزد و عکس‌ها تار نشوند.
یک قاعده‌ی شست خوب برای دانستن آهسته‌ترین سرعت شاتری که می‌توانید با یک لنز خاص استفاده کنید این است که از عدد سایز لنز استفاده کنید. مثلاً یک لنز 300mm را می‌توان در سرعت شاتر 1/300ام ثانیه یا سریع‌تر، با دست نگه داشت.
توجه داشته باشید که حداقل سرعت نگه‌داشتن دوربین با دست هرگز نباید کمتر از 1/60ام ثانیه، بدون کمک تثبیت‌کننده‌ی تصویر از دوربین یا لنز باشد.
３- چگونه سرعت شاتر را تنظیم کنیم؟
اکنون که متوجه شده‌اید سرعت شاتر چیست و چگونه اندازه‌گیری می‌شود، بهتر است تنظیم آن‌را هم یاد بگیرید. هر دوربین با دیگری متفاوت است، اما این قسمت، ایده‌ای کلی از چیزی که باید دنبالش باشید را به شما می‌دهد.
- چگونگی تنظیم سرعت شاتر
نحوه‌ی تنظیم سرعت شاتر مسأله‌ای بسیار رایج بین عکاسان جدید است و درواقع این روند بسیار ساده است. سرعت شاتر در دوربین با چرخاندن صفحه‌ای مدرج روی بدنه‌ی دوربین تنظیم می‌شود.
در دوربین‌های قدیمی‌تر که کاملاً دستی بودند، این درجه‌بندی در قسمت بالای بدنه‌ی دوربین وجود داشت که با اعدادی از 1 تا 5000 مشخص شده بود.
سرعت شاتر در دوربین‌های جدیدتر، معمولاً روی یک صفحه‌ی LCD نمایش داده می‌شود، درحالی‌که عکاس چرخنده‌ی کوچکی را در نزدیکی دکمه‌ی شاتر می‌چرخاند تا سرعت را تنظیم کند. جایگاه دقیق چرخنده در دوربین‌های مختلف متفاوت است که از طریق دفترچه‌ی راهنما می‌توانید با آن آشنا شوید.
در دوربین‌های کامپکت ممکن است کنترلی برای انتخاب سرعت‌های شاتر خاص وجود نداشته باشد. به‌جای آن، شما باید حالت‌های پیش‌برنامه‌ی دوربین را بشناسید تا سرعت شاتر دلخواهتان را به‌دست آورید.
بسیاری از دوربین‌های SLR و DSLR هم دارای این حالت‌های پیش‌برنامه‌ریزی شده و هم‌چنین چند حالت اضافی برای تنظیم دقیق کنترل نوردهی شما هستند.
４- سرعت شاتر در حالت‌های پیش‌فرض اصلی دوربین
امروزه تقریباً تمام دوربین‌های اتوماتیک دارای نوعی از حالت‌های عکاسی از پیش تعیین‌شده یا پیش‌برنامه‌ریزی‌شده هستند. این‌ها برای موقعیت‌های خاص، مانند حرکت، مناظر و پرتره‌ها مناسب هستند. تنظیمات سرعت شاتر در هر کدام از این حالت‌ها متفاوت است.
- حالت حرکت(Action)
حالت اکشن یک تنظیم اتوماتیک است که در آن دوربین تمایل دارد تا بالاترین سرعت شاتر ممکن را برای وضعیت روشنایی استفاده کند. در این حالت نمی‌توانید سرعت شاتر دقیقی که می‌خواهید را تنظیم کنید. بااین‌حال، به‌علت سرعت شاتر آهسته، شانس تار شدن عکس‌ها کمتر می‌شود.
- حالت منظره(لنداسکیپ)
اصولاً حالت منظره متضاد با حالت حرکت است. منظره، برنامه‌ریزی شده است تا کوچک‌ترین دیافراگم(بزرگ‌ترین f/stop) ممکن را برای اطمینان از عمق میدان وسیع فراهم سازد. یک f/stop بزرگ‌تر، به‌صورت خودکار به این معنی است که سرعت شاتر کاهش می‌یابد. اگر دوربین شما اجازه‌ی حالت دستی یا حالت TV را نمی‌دهد و می‌خواهید شاتی از شب یا حرکت تار داشته باشید، تنظیمات منظره یا لنداسکیپ را امتحان کنید.
- حالت شب
حالت شب، یک گام فراتر از حالت لنداسکیپ است. این حالت نه‌تنها آهسته‌ترین سرعت شاتر ممکن را ترجیح می‌دهد، بلکه فلاش را هم خاموش می‌کند و سریع‌ترین ایزوی ممکن را تنظیم می‌کند. در نتیجه، ممکن است سرعت شاترکمی‌کندتر باشد، زیرا سرعت سریع فیلم، میزان نور لازم برای ظهور عکس را کاهش می‌دهد.
- حالت پرتره
در حالت پرتره، پرداختن به سرعت شاتر کمی دشوار است. این برنامه دارای یک عمق میدان کم(دیافراگم بزرگ/ f/stop کوچک) است و از ایزوی پایین استفاده می‌کند تا پس‌زمینه را خارج از فوکوس نگه دارد و دانه‌بندی(گِرِین) یا پیکسل‌سازی فیلم بسیار خوب باشد. باتوجه به این موضوع، سرعت شاتر به خاطر تنظیمات دیافراگم سریع‌تر خواهد بود. بااین‌حال، به دلیل این‌که دوربین از یک ایزوی پایین‌تر استفاده می‌کند، هرگونه مزیتی از سرعت شاتر را از دست خواهید داد.
５- سرعت شاتر در تنظیمات پیش‌فرض پیشرفته
فراتر از حالت‌های اولیه‌ی از قبل برنامه‌ریزی شده، سرعت شاتر در حالت‌های پیشرفته‌ی پیش برنامه‌ریزی شده نیز اهمیت دارند. این حالت‌ها عمدتاً در دوربین‌های SLR و DSLR در دسترس هستند.
- حالت دستی
تنظمیات منوال یا دستی در دوربین‌های جدیدتر با “M” مشخص شده‌اند و درواقع تنها تنظیمِ دوربین‌های منوال است. حالت منوال به این معنی‌ست که شما به‌طور کامل مسؤل تنظیمات دوربین‌تان هستید.
اگر شما سرعت شاتر را در حالت M تنظیم کنید، باید دیافراگم را تنظیم کنید تا نوردهی صحیح داشته باشید. از نورسنج دوربین استفاده کنید تا مطمئن شوید که در تعادل باشند.
- حالت اولویت شاتر
این تنظیم در دوربین با علامت “TV” نشان داده شده است و حالت اولویت شاتر است. یعنی اگر از حالت TV استفاده می‌کنید و سرعت شاتر را تنظیم می‌کنید، دوربین مقدار دیافراگم را تنظیم می‌کند تا نوردهی صحیح را حفظ کند.
از این تنظیم زمانی استفاده کنید که سرعت شاتر دلخواهتان را می‌دانید، اما نگران دیافراگم نباشید.
برعکس، حالت اولویت دیافراگم(که با “AV” نشان داده می‌شود) به شما اجازه می‌دهد که دیافراگم را انتخاب کنید و دوربین به‌صورت خودکار سرعت شاتر صحیح را تنظیم می‌کند.
- حالت برنامه(Program)
حالت برنامه که با “P” نشان داده می‌شود. در این حالت، دوربین به برخی شرایط پیش‌فرض که از طریق منو برنامه‌ریزی شده پاسخ می‌دهد. به‌طور کلی، این برنامه به شما اجازه می‌دهد که هم سرعت شاتر و هم دیافراگم را تنظیم کنید، درحالی‌که دوربین تنظیمات دیگر را برای تنظیم نوردهی مناسب تنظیم می‌کند.
６- چه زمانی باید از سرعت شاترهای معین و قطعی استفاده کرد؟
سرعت شاترهای قطعی و معین، در موقعیت‌های خاص بهتر از بقیه جواب می‌دهند. همان‌طورکه در مورد عکاسی بیشتر یاد می‌گیرید، این دانش، سرشت دوم شما می‌شود، مخصوصاً اگر تمرین و آزمایش هم انجام می‌دهید. در این قسمت، چند دستورالعمل برای راهنمایی بیان خواهند شد.
- سرعت شاتر مورد نیاز برای توقف حرکت
سرعت‌های ذکر شده در ادامه، سرعت‌های شاتری هستند که برای فریز کردن حرکت در شرایط عادی لازم هستند.
اگر می‌خواهید حرکت را تار کنید، سرعت شاتر را کاهش دهید.
برای یک موقعیت بسیار سریع، سرعت شاتر را افزایش دهید.
به‌خاطر داشته باشید که نوسانات نوری مختلف و بسیاری وجود دارد و یک سرعت شاتر برای تمام موقعیت‌ها جواب نمی‌دهد. این‌ها به‌عنوان نقاط شروعی هستند که می‌توانید با آن‌ها کار کنید.
هم‌چنین لازم است توجه داشته باشید که سرعت این شرایط نیز تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال، یک بازیکن بزرگ بیسبال لیگ خیلی سریع‌تر از یک بازیکن بیسبال دبیرستان پرتاب می‌کند.
- اسکیت روی یخ
جهش-1/250
چرخش باز-1/350
چرخش بسته-1/500
- فوتبال
بازیکنان به سمت عکاس درحال دویدن هستند- 1/250
بازیکنان موازی با عکاس در حال دویدن هستند- 1/500
سرگروه تشویق‌گران در حال بالا پریدن-1/250
- کودکان درحال دویدن
به‌سمت دوربین- 1/180
موازی با دوربین- 1/250
- پریدن مردم
بدون کمک- 1/350
با کمک- 1/500
- آب
امواج-1/350
موج‌های حاصل از افتادن چیزی در آب-1/1500
ترجمه اختصاصی صنعت عکاسی
