مجموعه تخصصی صنعت عکاسی
خروجنوردهی –همراه با توضیح ایزو ،دیافراگم و شاتر
مقدمه
یکی از ضروری‌ترین عناصر در عکاسی، نوردهی است که آنچه را که روی حسگر دوربین ضبط می‌شود را تعیین می‌کند. سه عنصر قابل تنظیم وجود دارند که نوردهی را کنترل می‌کنند: ایزو، دریچه‌ی دیافراگم و سرعت شاتر که در ادامه با این سه مفهوم بیشترآشنا می‌شویم.
1- مثلث نوردهی(The Exposure Triangle)
نرخ ایزو: این آیتم به میزان حساسیت حسگر دوربین به نور بستگی دارد و هرپله تغییر در عدد ایزو(بالا یا پایین برود) ، تغییرحساسیت حسگر به‌نور دوبرابر می‌شود یا به نصف می‌رسد.
دریچه‌ی دیافراگم(Aperture): این دریچه، دیافراگم لنز و میزان باز بودن دریچه‌ی آن درطول عکس گرفتن و درنتیجه، میزان نور ورودی به صفحه‌ی فیلم از طریق لنز را کنترل می‌کند. تنظیمات دهانه به صورت f-عدد مشخص می‌شود که هر عددِ f نشان‌دهنده‌ی نصف کردن شدت نور نسبت به عدد قبل است.
سرعت شاتر: سرعت باز و بسته شدن پرده‌ی دیافراگم را نشان می‌دهد. اساساً به این معنی است که هنگام فشار دادن دکمه‌ی شاتر، نور چه مدت اجازه دارد به حسگر دوربین بتابد. سرعت شاتر برمبنای کسری از ثانیه اندازه‌گیری می‌شود.
هنگامی‌که این سه المان با هم ترکیب می‌شوند، عددی معادل میزان نوردهی(Exposure Value-EV) برای هرتنظیم خاص مشخص می‌شود.
هر تغییری در هر یک از این سه عنصر، بر عملکرد دو عنصر دیگر در زمینه‌ی فریم فیلم یا سنسور عکس و این‌که عکس در نهایت چگونه به نظر می‌رسد، تأثیری مشخص و قابل‌اندازه‌گیری می‌گذارد.
برای مثال، اگر f را تغییر دهید، اندازه‌ی دیافراگم لنز را کاهش می‌دهید، بنابراین میزان نوری که به سنسور عکس می‌تابد کاهش می‌یابد، اما عمق میدان(Depth of field -DOF) در تصویر نهایی افزایش می‌یابد.
کاهش سرعت شاتر، برنحوه‌ی ثبت حرکت تأثیر می‌گذارد که به‌موجب آن، ممکن است سوژه یا پس‌زمینه تار شوند.بااین‌حال، کاهش سرعت شاتر(یعنی شاتر مدت طولانی‌تری باز باشد) میزان نور تابیده به سنسور عکس را نیز افزایش می‌دهد و بنابراین تصویر روشن‌تر خواهد بود.
افزایش ISO، برای موقعیت‌هایی مناسب است که نور کم است، اما میزان نویزهای دیجیتالی در عکسِ گرفته شده افزایش می‌یابد. امکان ایجاد تغییر مستقل روی هر یک از المان‌ها بدون درنظر گرفتن چگونگی تأثیر این تغییر روی بقیه‌ی المان‌ها، عکس و EV، غیرممکن است.
1- ایزو-ISO
ایزو-ISO درواقع مخفف عبارت International Standards Organization است که سازمان بین‌المللی استانداردسازی است و میزان حساسیت حس‌‌گرهای دوربین را درجه‌بندی می‌کند.
نرخ ایزو، که مقدار آن از 25 تا 3200(یا بالاتر) متغیر است، نشان‌دهنده‌ی میزان حساسیت به نور است. هرچه این عدد کمتر باشد، حساسیت حسگر عکس کمتر است و بنابراین عکس صاف‌تر خواهد بود زیرا نویز دیجیتالی کمتری وجود دارد. هرچه ایزو بالاتر باشد(حساس‌تر باشد)، سنسور عکس قوی‌تر است و تصویر مؤثرتری را ایجاد می‌کند که منجر به تولید نویز دیجیتالی بیشتری می‌شود(نویزهایی از قبیل لکه‌های کوچک رنگی در قسمت سایه‌ها و رنگ‌های میانی تصویر).
بنابراین نویز دیجیتالی، هر سیگنال نوری است که مربوط به سوژه نیست و تصویری تصادفی را در عکسِ ثبت‌شده ایجاد می‌کند. مهندسین دوربین‌های دیجیتال، سنسور عکسی را طراحی کرده‌اند که در پایین‌ترین ایزو هم خوب کار می‌کند(درست مثل فیلم). روی بیشتر دوربین‌های دیجیتال، ایزوی 100 وجود دارد، گرچه برخی دوربین‌های حرفه‌ای، حالتی دارند که ایزو را تا 50یا حتی 25 پایین می‌آورد.
د.دریچه دیافراگم
دیافراگم لنز، دریچه‌ی بازشونده‌ی دیافراگم است که میزان نوری را که به صورت متمرکز از لنز عبور می‌کند، تعیین می‌کند. یک عدد f کوچک، مثلاً f/2، در کسری از ثانیه، مقدار زیادی نور را عبور می‌دهد، اما عددی مانند f/22، زمانی است که دریچه ی دیافراگم کمترین میزان بازشوندگی را دارد و مقدار بسیار کمی از نور وارد می‌شود(حتی اگر سرعت شاتر طولانی‌تر باشد). یک نکته‌ی جالب درمورد دریچه‌ی دیافراگم و عدد f این است که تا زمانی‌که عدد f ثابت یاشد، فاصله‌ی کانونی(focal length) لنز اهمیتی ندارد. این موضوع به‌خاطر معادله‌ی ریاضی است که عدد f را تعیین می‌کند و نشان می‌دهد که با عدد f ثابت، در سرعت شاتر 1/125s، میزان نور ورودی به یک لنز 35mm با میزان نور وردی به یک لنز 100mmبرابر است. بدون شک اندازه‌ی دیافراگم متفاوت است، اما میزان نور عبوری از آن‌ها یکسان است.
س. سرعت شاتر
سرعت شاتر به‌صورت کسری از ثانیه تعیین می‌شود و نشان می‌دهد که پرده‌های جلوی فیلم عکاسی با چه سرعتی باز و بسته می‌شوند. سرعت شاتر، مدت زمان ورود نور از لنز و برخورد آن به حسگر عکس یا صفحه‌ی فیلم را کنترل می‌کند. سرعت شاتر، به شما این امکان را می‌دهد که جهان را درکسری از ثانیه ثبت کنید، اما همچنین می‌تواند در ثانیه‌های بالاتر مثلاً سه یا چهار ثانیه نیز عکس بگیرد،یا تا زمانی‌که عکاس می‌خواهد باز می‌ماند.
سرعت بالای شاتر، همچنین به شما امکان ثبت حرکت را هم می‌دهد. اگر سرعت شاتر از سرعت حرکت سوژه یا پس‌زمینه سریع‌تر باشد، عکس شارپ خواهد بود. اگر سرعت شاتر پایین‌تر از سرعت حرکت موضوع باشد، عکس تار می‌شود. مثلاً هنگام بارش باران، اگر سرعت شاتر 1/30 باشد، قطره‌های باران به‌شکل رگه‌های سفید غیرقابل تشخیص در عکس می‌افتند. اما در سرعت 1/250، قطره‌های باران به‌صورت شناور در هوای مرطوب ثبت می شوند و درخشش هر قطره‌ی باران در عکس دیده خواهد شد.
2- اتوبریکینگ-“Auto Bracketing” چیست؟
اتو برکینگ-Auto Bracketing، یک تکنیک نوردهی است که شما با داشتن حداقل سه نوردهی برای یک ترکیب‌بندی می‌توانید مطمئن باشید که نوردهی مطلوب را به‌دست آورده‌اید. این سه تصویر هر کدام یک سوم پله‌ی EV با یکدیگر تفاوت خواهند داشت. بنابراین، Auto Bracketing، تابع این است که شما مقدار EV را تنظیم کنید و سپس دکمه‌ی شاتر را فشار دهید وسپس دوربین به‌صورت خودکار، تنظیمات لازم را در مورد EV انجام می‌دهد تا نماهای نوردهی را به شما نشان دهد. شما می‌توانید سه(یا بیشتر) نمای نوردهی را ببینید، تفاوت‌های دقیق و ظریف آن‌ها را تشخیص دهید و تصمیم بگیرید که کدام‌یک بهترین عکس را به شما می‌دهد.
در سه تصویری که در بالا مشاهده می‌کنید، ممکن است تصویری را انتخاب کنید که دو پله نورانی‌تر است، زیرا نور خورشید را بهتر نشان می‌دهد.
تکنیک Bracketing، تکنیکی بود که در زمان دوربین های قدیمی که تصاویر را روی فیلم ثبت می کردند محبوب شد و دلیل آن امکانات محدود تصحیح عکس در تاریکخانه بود. امروزه هنوز هم بسیاری از عکاسان از این تکنیک استفاده می‌کنند و نوردهی دلخواهشان را به‌دست می‌آورند. داشتن سه تصویر مختلف، زمان پردازش و ویرایش بعدی را کاهش می‌دهد.
3- نوردهی بیش‌ازحد و نوردهی ضعیف(Overexposure and Underexposure)
از آن‌جایی که گفتیم نوردهی، امری ذهنی و سوبژکتیو است، پس بااین‌وجود، نوردهی بیش‌ازحد(Overexposure) و نوردهی ضعیف(Underexposure) چگونه تعریف می‌شوند؟
به‌طور ساده،نوردهی بیش‌ازحد(Overexposure)، زمانی اتفاق می‌افتد که اطلاعات برجسته ناخوانا هستند. زمانی که این موقعیت پیش می‌آید، بسیاری از اطلاعات از دست می روند و دیگر امکان بازگشت آن‌ها وجود ندارد. نوردهی ضعیف(Underexposure) نیز کاملاً مشابه همین موقعیت است، فقط در این مورد هیچ اطلاعاتی در مورد قسمت‌های سایه وجود ندارد. این نقص اطلاعات از طریق پردازش‌های بعدی(مانند فوتوشاپ) هم قابل بازگشت نیستند.
هنگامی‌که در عکاسی دیجیتال، اطلاعات عکس از دست می‌روند، راهی برای بازگشت وجود ندارد. این موضوع در دنیای عکاسی فتوشیمیایی گذشته که تصاویر روی فیلم ثبت می شدند، چندان صحت ندارد. در ظاهر کردن فیلم (در تضاد با دیجیتال)، این امکان وجود دارد که بشود اطلاعات از دست رفته را بازیابی کرد.
4- قفل AE LOCK – AEL
قفل نوردهی خودکار(Auto exposure lock)، یکی از تنظیمات دوربین است که در آن تنظیمات نوردهی(EV) قفل می‌شود(زمانی‌که شما در حال عکاسی با حالت‌های نیمه‌خودکار یا تماماً خودکار یعنی در حالت اولویت شاتر هستید)؛ بنابراین سرعت شاتر، ایزو و اندازه‌ی دیافراگم نیز ثابت نگه داشته می‌شوند و اگر دوربین را جا به جا کنیم، سیستم نوردهی خودکار (Auto exposure) این تنظیمات را تغییر نخواهد داد.
جمع‌بندی
یکی از مزیت‌های کاربردی عکاسی دیجیتال این است که هیچ هزینه‌ای برای کنترل دوربین درپی ندارد در نتیجه بروید و با خیال راحت عکس بگیرید. اگر می‌خواهید به‌صورت حرفه‌ای با سه‌عنصر مثلث نوردهی آشنا شوید، باید تنظیمات را تغییر دهید و نتیجه را ببینید.
ترجمه اختصاصی صنعت عکاسی
