مجموعه تخصصی صنعت عکاسی
خروجانواع فیلترهای لنز دوربین
فیلتر لنز، شیشه‌ای شفاف یا نیمه‌شفاف یا عنصری ژلاتینی است که جلوی لنز نصب می‌شود. این فیلترها از لنز دوربین محافظت می‌کنند و ویژگی‌های نور عبوری از لنز را تغییر می‌دهند و یا جلوه‌های ویژه، رنگ‌های خاصی را به عکس اضافه می‌کنند. فیلترها دو نوع هستند: فیلترهای پیچی – فیلترهای کشویی.
الف.فیلترهای پیچی
فیلترهای پیچی مستقیماً روی شیارهای لبه‌ی لنز قرار می‌گیرند و پیچیده می‌شوند. هر فیلتر پیچی قطر خاصی دارد بنابراین هرچقدر لنزهای بیشتر با عرض‌های مختلف داشته باشید، فیلترهای بیشتری نیاز دارید. فیلترهای پیچی ایده‌آل هستند و تعویض فیلترهای پولاریزه و UV را راحت می‌کنند.
ب.فیلترهای کشویی
در مورد فیلترهای کشویی، یک نگه‌دارنده‌ی فیلتر روی حلقه‌ی آداپتور لنز نصب می‌شود و فیلترها درون نگه‌دارنده قرار می‌گیرند. معمولاً این نگه‌دارنده‌ها حلقه‌های قابل‌تعویضی دارند و درنتیجه روی دامنه‌ی گسترده‌ای از لنزها نصب می شوند. نگه‌دارنده ها معمولاً سه یا چهار شیار دارند، بنابراین می‌توانید بیشتر از یک فیلتر را روی آن‌ها قرار دهید. مزیت این فیلترها این است که شما می‌توانید فیلتر ها را سریعاً کم و زیاد کنید و فیلترهای بزرگ‌تر نیز به‌راحتی روی لنز های کوچک‌تر قرار می‌گیرند.
-فاکتورکردن فیلتر!
فیلترها دینامیک نور واردشده به لنز را تغییر می‌دهند و معمولاً نیاز است که نوردهی شما را تغییر دهند تا این امر جبران شود. این حرکت «فاکتورکردن فیلتر» نامیده می‌شود و هر فیلتر، فاکتور فیلتر مخصوص به خودش را دارد. برای درک بهتر این موضوع، بهتر است شخصاً مطالعات بیشتری انجام دهید.
1- فیلتر UV
فیلترهای فرابنفش، فیلترهای شفافی هستند که عبور نور فرابنفش را متوقف می‌کنند تا حالت محوی که در برخی عکس‌های گرفته شده در نور روز به‌وجود می‌آيد را کاهش دهند. فیلترهای UV ، روی قسمت اعظمی از نور مرئی بی‌تأثیر هستند، بنابراین بهترین محافظ لنز هستند و نوردهی (اکسپوژر) را تغییر نمی‌دهند. فیلترهای UV قوی‌ای وجود دارند که حالت محو را به‌خوبی ازبین می‌برند و حاشیه‌های بنفشی که در برخی عکس‌ها به‌وجود می‌آید را به‌طور مؤثر کاهش می‌دهند. حاشیه‌ی بنفش (purple fringing) یک شبح به رنگ بنفش است که گاهی روی لبه‌های سوژه‌ای که خارج از فوکوس است می‌افتد.
2- فیلتر پولاریزه
یک فیلتر پولاریزه (پولارایزر) را می‌توان برای تاریک کردن آسمانی که بیش‌ازحد روشن است استفاده کرد تا کنتراست بین ابرها و آسمان افزایش پیدا کند؛ روشنایی زیاد آسمان را تاریک‌تر کند تا تضاد بین آسمان و ابرها نمایان شود. فیلتر پولارایزر، مانند فیلتر UV، حالت مه‌گونه و محو و همچنین نور انعکاسی خورشید را کاهش می‌دهد.. عمومی‌ترین کارکرد این فیلتر، حذف انعکاس نور از سطح آب و شیشه است. هنگامی‌که این فیلتر به‌طور صحیح بچرخد یا زاویه‌دار شود، انعکاس نور از پنجره‌ی شیشه‌ای یا آب حذف خواهد شد. برای درک بهتر و اطمینان بیشتر این مورد را تمرین و تجربه کنید! دو نوع فیلتر پولاریزه وجود دارد: خطی و دایره‌ای. درواقع هر دو نوع تأثیر مشابهی دارند، به‌جز در مورادی که پولاریزر دایره‌ای نور انعکاسی را به‌کمک یک صفحه‌ی یک‌چهارم دایره‌ای حذف می‌کند. عکس حاصل شده، هیچ انعکاسی نخواهد داشت و موضوعات شفاف مانند شیشه، فاقد بازتاب خواهند بود.
4- فیلتر تعادل رنگ
همان‌طور که می‌دانید، نور مرئی از یک طیف رنگی چندگانه تشکیل شده است. اما در عکاسی، شما باید تنظیمات تعادل رنگ سفید (white balance) را در دوربین انتخاب کنید تا بتوانید رنگ آبی نور روز یا نارنجی متمایل به قرمز نور تنگستن(یا موارد دیگر مثل نور فلورسنت) را تنظیم کنید. فیلترهای تعادل رنگ برای جبران و تصحیح رنگ نوری که در عکس به گونه‌ای متفاوت ثبت می‌شود به‌کار می‌آیند ( برای مثال، نور روز سردتر است و آبی به‌نظر می‌رسد، درحالی‌که نور لامپ تنگستن گرم‌تر است و نارنجی مایل به قرمز به‌نظر می‌رسد). فیلتر 85B (گرم‌کننده/ نارنجی) و فیلتر 80A( خنک‌کننده/ آبی)، دو فیلتر استاندارد برای تصحیح تعادل رنگ هستند. فیلتر 85B برای شما امکان عکس گرفتن در نور روز، هنگامی‌که که تعادل رنگ سفید دوربین روی تنگستن تنظیم شده است را فراهم می‌کند. عکس شما بدون این فیلتر، یک قالب کلی آبی رنگ خواهد داشت. فیلتر 80A شما را قادر می‌سازد تا زیر نور تنگستن با تعادل رنگ سفید که روی نور روز تنظیم شده است عکاسی کنید. بدون این فیلتر، عکس شما به‌طرز غیر عادی گرم/نارنجی مایل به قرمز خواهد بود. اخیراً دیگر استفاده از این‌گونه فیلترها رایج نیست؛ زیرا به راحتی با نرم افزارهای پردازش تصویر مانند فوتوشاپ می‌توان رنگ عکس را اصلاح کرد. برخی عکاسان از این فیلترها برای ایجاد افکت‌های هنری استفاده می‌کنند.
4- فیلتر کاهنده نور
فیلتر کاهنده‌ی نور(ND)، به‌طور یکنواخت، نور ورودی به لنز را کاهش می‌دهد. فیلتر ND در مواقعی کاربرد دارد که تضاد بین سایه‌ها و نقاط برجسته آن‌قدر زیاد است که نمی‌توان نوردهی باکیفیتی داشت. همچنین این فیلتر با فراهم آوردن امکان استفاده از یک دریچه‌ی دیافراگم بزرگ یا شاتری با سرعت کم‌تر ، شما را قادر می‌سازد تا ماتی حرکت (motion blur) بیشتری داشته باشید و همچنین جزئیات بیشتری را ثبت کنید. متغیری که در این فیلتر استفاده می‌شود ND مدرج نام دارد که روی تغییر و کاهش نور ورودی، به‌صورت تدریجی و از 100 تا 0 درصد، در طول فیلتر تأثیر می‌گذارد. این فیلتر برای عکس‌برداری از منظره‌ها و دریاها پیشنهاد می‌شود زیرا می‌توانید روشنایی آسمان را برای داشتن کنتراست بهتر کاهش دهید، اما همچنان روشنایی زمین یا دریا را تقریباً بدون تغییر نگه می‌دارید.
5- فیلتر مات‌کننده‌ی ملایم
فیلتر مات کننده ملایم(SF)، همان‌طور که از عنوانش پیداست، میزان شارپ بودن یا وضوح یک عکس را تنها به‌میزانی که خیلی قابل توجه نباشد، کاهش می‌دهد.این فیلترها برای عکاسی کلوزآپ از چهره‌ی مردم مناسب هستند. با کمک کمی پخش شدگی، قسمت‌های ناموزون پوست با قسمت‌های سالم ترکیب می‌شوند و پوست صاف‌تر نشان داده می‌شود. به خاطر داشته باشید که از این فیلتر برای عکاسی منظره و آثار تاریخی نیز می‌توانید استفاده کنید.
6- فیلترهای عکاسی سیاه - سفید
فیلترهای مخصوصی برای عکاسی سیاه و سفید(B&W photography) وجود دارند که رنگ‌های مشابه را روشن و رنگ‌های مخالف آن‌ها را تاریک می‌کنند و درنتیجه، جلوه‌ی تک‌رنگ بودن عکس را تقویت می‌کنند. برای این نوع عکاسی، فیلترهای قرمز، نارنجی، زرد، سبز و آبی وجود دارند.
فیلترهای قرمز، بین عکاسان منظره محبوب هستند و اغلب حالتی دراماتیک به عکس می‌دهند. یک فیلتر قرمز در عکاسی از طبیعت، کنتراست بین گل‌های قرمز و برگ‌های سبز را افزایش می‌دهد؛ آسمان آبی را عمیق‌تر جلوه می‌دهد و ابرهای سفید را برجسته می‌کند. همچنین می‌تواند تأثیر مه و غبار را کاهش دهد. دربرخی موارد، بسته به قدرت این فیلتر، حتی می‌تواند آسمان را سیاه نیز نشان دهد.
فیلترهای نارنجی، کنتراست بین تُن رنگ‌ها در بافت‌هایی همچون کاشی یا آجر را افزایش می‌دهند و این نوع عکس برای عکاسی عمومی،شهری یا انتزاعی مناسب است. همچنین به کاهش مه و غبار در عکس کمک می‌کنند، اما تأثیر آن‌ها روی آسمان و ابرها کم‌تر از فیلتر قرمز است.
فیلترهای زرد،از فیلترهای نارنجی هم ظریف‌تر هستند و برای مبتدی‌ها که تازه می‌خواهند عکس‌های سیاه-سفید بگیرند مناسب‌اند. این فیلترها کمی ابرها را تیره‌تر می‌کنند و همچنین رنگ سبز روشن را از سایه‌های تیره‌تر آن جدا می‌کنند.
فیلتر سبز، رنگ سبز را روشن‌تر جلوه می‌دهد.این فیلترها کاربردی مخصوص دارند و معمولاً به‌جای سایر فیلترها استفاده نمی‌شوند، اما برای عکاسی از طبیعت بسیار مناسب هستند. این فیلترها، ممکن است آسمان را روشن‌تر نشان دهند و عکاسان هنگام عکس گرفتن می‌توانند از این نکته استفاده کنند.
فیلترهای آبی، معمولاً برای عکس‌های سیاه-سفید استفاده نمی‌شوند، زیرا آسمان و نقاط برجسته یا رنگ‌هایی را که به‌عنوان نور هستند را تیره‌تر نشان می‌دهند. فیلترهای آبی می‌توانند مه و غبار را نشان دهند و این موضوع در صورت نیاز، حالت عکس را تقویت می‌کند. استفاده از این فیلتر با استفاده از تنظیمات سیاه-سفید، از عکس‌برداری رنگی و تبدیل آن به عکس سیاه-سفید ایده‌ی بهتری است.
از آن‌جایی‌که یک فیلتر، نور را جذب می‌کند، افزایش نوردهی را ایجاب می‌کند. معمولاً سازندگان فیلتر، میزانی از نوردهی جبرانی را با عنوان «فاکتور فیلتر» پیشنهاد می‌دهند. یک فاکتور فیلتر 2x بدان معناست که شما باید نوردهی را دوبرابر کنید و به‌همین ترتیب، فاکتور فیلتر 4X به‌معنی چهار برابر کردن میزان نوردهی است و الی آخر. اگر فاکتور فیلتر 2x و 4x باشد، به ترتیب نسبت‌های 1f/stop و 2f/stop را به نوردهی اضافه کنید. یکی دیگر از گزینه‌ها، تقسیم ایزو بر فاکتور فیلتر است، اگر فاکتور فیلتر 2x و ایزو 200 باشد، ایزوی جدید 100 خواهد بود.
جمع بندی
فیلترهای عکاسی برای ایجاد تغیرات مؤثر روی عکس استفاده می‌شوند که می‌توانند حالت و تُن رنگی عکس شما را تغییر دهند. فیلترها تغییرات کم اما قابل‌توجهی را به عکس تزریق می‌کنند. شما می‌توانید جلوه‌های مشابهی را از طریق امکانات گسترده‌ی فوتوشاپ (یا دیگر نرم افزارهای ویرایش تصویر) روی عکس اِعمال کنید. اما هنگام استفاده از فیلتر می‌توانید تغییرات را فوراً و در لحظه درون نمایاب دوربین خود ببینید. تأثیرات این فیلترها در حالت عکاسی سیاه و سفید قابل‌ملاحظه‌تر دراماتیک‌تر است . به‌خاطر داشته باشید که تمرین و تجربه، به‌عنوان ابزار جانبی هر عکاس، کلید گسترش خلاقیت شماست.
ترجمه اختصاصی صنعت عکاسی
